-
1 кертеп кую
занести́, внести́ -
2 завести
сов.1) ( кого-что) алып керү; илтеп ташлау3) ( что) (устроить) кору, булдыру, корып җибәрү, салу4) ( кого-что) булдыру; ( приобрести) алу5) ( что) урнаштыру, кертү6) ( что) башлап җибәрү7) ( что) бору, җибәрү, борып җибәрү, кабызу -
3 вкатить
сов.1) ( что во что) тәгәрәтеп кертү, тәгәрәтеп кертеп кую2) ( что) (наверх) тәгәрәтеп мендерү, тәгәрәтеп мендереп кую3) обычно (кому-что) прост. кундыру, тондыру, чәпәү, ямау, берне утырту, берне сугу4) прост.; см. вкатиться -
4 отнести
сов.( кого-что)1) ( доставить) илтү, илтеп кую, илтеп бирү; кертеп кую, алып барып кую2) ( переместить) алып китү; күчереп кую3) перен. ( причислить) исәпләү,... дип карау -
5 вставить
-
6 накатить
сов.1) (что, чего) (прикатить) (берникадәр) тәгәрәтеп китереп кую; тәгәрәтеп кертү (кертеп кую)2) ( что) тәгәрәтеп мендерү (мендереп кую)3) перен.; прост. ( на кого-что) кинәт каплап алу, чолгап алу, басу, басып алу -
7 кертү
перех.1) вводи́ть/ввести́, впуска́ть/впусти́ть, пропуска́ть/пропусти́ть, пуска́ть/пусти́ть, заводи́ть/завести́ (кого-что, куда) || введе́ние, ввод, впуск, про́пускшәһәргә гаскәр кертү — ввести́ войска́ в го́род
тамашачыларны залга кертү — впусти́ть (пропусти́ть) зри́телей в зал
атны абзарга кертү — завести́ коня́ в коню́шню
2) допуска́ть/допусти́ть, пропуска́ть/пропусти́ть, пуска́ть/пусти́ть || до́пуск, допуще́ние (кого к кому, чему-л.)авыру янына кертү — пропусти́ть к больно́му
студентны имтиханнарна кертү — допусти́ть студе́нта к экза́менам
3) спорт. пропуска́ть/пропусти́ть, забива́ть/заби́ть || про́пуск, забива́ниекапкага тупны кертү — пропусти́ть (заби́ть) мяч в воро́та
4) вноси́ть/внести́, вводи́ть/ввести́ (внутрь чего-л., куда-л.) || внесе́ние, внос, ввозәйберләрне бүлмәгә кертү — вноси́ть ве́щи в ко́мнату
чит илдән товарлар кертү — ввоз това́ров из-за грани́цы
утынны ишегалдына кертү — ввезти́ дрова́ во двор
5) заноси́ть/занести́ (попутно, мимоходом) || занесе́ниекитапханәгә китап кертү — занести́ кни́гу в библиоте́ку
әбигә күзлек керттем — ба́бушке занёс очки́
6) вноси́ть/внести́, упла́чивать/уплати́ть || внесе́ние, упла́тауку өчен акча кертү — уплати́ть за обуче́ние
бүләккә үз өлешеңне кертү — внести́ свою́ до́лю для пода́рка
7) вкла́дывать/вложи́ть || вложе́ние, вкладтөзелешкә капитал кертү — вложи́ть капита́л в строи́тельство
8) вноси́ть/внести́, де́лать, сде́лать || внесе́ниефәнгә өлеш кертү — вно́сит вклад в нау́ку
тәкъдим кертү — внести́ предложе́ние; сде́лать зая́вку
ачыклык кертү — внести́ я́сность
үзгәреш кертү — внести́ измене́ние
төзәтмә кертү — сде́лать исправле́ние
9) вводи́ть/ввести́, вноси́ть/внести́, влива́ть/влить, впуска́ть/впусти́ть (внутрь чего-л.) || внесе́ние, влива́ние, впуска́ниетуфракка ашлама кертү — вноси́ть удобре́ние в по́чву
организмга инфекция кертү — внести́ в органи́зм инфе́кцию
10) втыка́ть/воткну́ть, вонза́ть/вонзи́ть; вводи́ть/ввести́ (что-л. острое, колющее в тело, в землю и т. п.) || введе́ние11) вдева́ть/вдеть (во что-л.), продева́ть/проде́ть, вдёргивать/вдёрнуть, продёргивать/продёрнуть, пропуска́ть/пропусти́ть сквозь (что-л.) || вдева́ние, вдёргивание, про́пускколакка алканы кертү — вдеть серьгу́ в у́хо
аякны өзәңгегә кертү — просу́нуть но́гу в стре́мя
энә күзенә җепне кертү — проде́ть ни́тку в ушко́ иго́лки
юбкага резинка кертү — вдёрнуть рези́нку в ю́бку
12) вноси́ть/внести́, включи́ть (во что-л.), вставля́ть/вста́вить, впи́сывать/вписа́ть, заноси́ть/занести́ || внесе́ние, включе́ние, вста́вка, впи́сывание, занесе́ниеисемлеккә кертү — занести́ в спи́сок
приказга кертү — внести́ в прика́з
отрядка кертү — включи́ть в отря́д
төшеп калган җөмләне текстка кертү — вста́вить в текст пропу́щенное предложе́ние
көн тәртибенә кертү — включи́ть в пове́стку дня
13) вводи́ть/ввести́, заводи́ть/завести́, водворя́ть/водвори́ть, учрежда́ть/учреди́ть, устана́вливать/установи́ть (звания, должности, какой-л. порядок, новые цены и т. п.) || введе́ние, водворе́ние, учрежде́ние, установле́ниеяңа тәртипләр кертү — завести́ но́вые поря́дки
гомуми унъеллык белем алуны кертү — внести́ всео́бщее десятиле́тнее образова́ние
түләү кертү — установи́ть пла́ту
комиссар вазифасы кертү — учреди́ть до́лжность комисса́ра
14) вводи́ть/ввести́, внедря́ть/внедри́ть ( новый метод) || внедре́ние, введе́ниепроизводствога яңа технология кертү — внедри́ть в произво́дство но́вую техноло́гию
15) вводи́ть/ввести́, проводи́ть/провести́ (телефон, воду, газ и т. п.) || ввод, проведе́ние, прово́дка || вво́дный; впускно́йгаз кертү — провести́ газ
кертү чыбыгы тех. — вводно́й про́вод ( радио)
кертү урыны — вво́дное ме́сто
кертү клапаны — впускно́й кла́пан
16) вводи́ть/ввести́ (во что-л.) || введе́ниегадәткә кертү — ввести́ в привы́чку
кулланышка кертү — ввести́ в употребле́ние ( эксплуатацию)
әйләнешкә кертү — ввести́ в оборо́т
17) устра́ивать/устро́ить; определя́ть/определи́ть (на работу, в учебное заведение) || устра́ивание, определе́ние18) придава́ть/прида́ть (вид, какое-л. свойство, форму, оттенок и т. п.)сөйләшүгә башка тон кертү — прида́ть разгово́ру друго́й тон
19) приводи́ть/привести́ (в какой-л. вид, в какую-л. форму)өстәлгә тәртип кертү — привести́ стол в поря́док
эшкә буталчык кертү — привести́ к пу́танице в рабо́те
бинаны кызганыч кыяфәткә кертү — привести́ зда́ние в жа́лкий вид
20) перен. вноси́ть/внести́, вызыва́ть/вы́звать || внесе́ниебуталыш кертү — вы́звать замеша́тельство
җанлылык кертү — внести́ оживле́ние
21) па́рить, мыть ( в бане)мунча кертү — мыть в ба́не
22) в знач. вспом. гл. служит для образования составных глаголовөстерәп (тартып) кертү — втащи́ть, затащи́ть
төртеп кертү — втолкну́ть
чакырып кертү — пригласи́ть, позва́ть
кагып кертү — вбить, заби́ть ( гвоздь)
борып кертү — вверну́ть, ввинти́ть ( лампочку)
•- кертеп чыгу -
8 впихнуть
-
9 занести
сов.1) (кого-что) (узып барышлый, юл уңаенда) кертү, кертеп чыгу2) ( кого-что) кертү, теркәү, язып куюзанести чьё-л. мнение в протокол — берәр кешенең фикерен беркетмәгә язып кую
3) безл. ( кого-что) басу, каплау4) ( что) күтәрү5) ( что) күчереп кую, күтәреп күчереп кую6) ( кого-что) илтеп кертү -
10 вписать
-
11 вделать
сов.(что во что) (вставить внутрь, закрепив) кертеп ныгыту (урнаштыру, кую) -
12 вмазать
сов.( что во что) сылап ябыштыру, кертеп сылап кую -
13 вплести
См. также в других словарях:
кыстыру — 1. Тәнне берәр нәрсә арасында калдырып авырттыру 2. Нин. б. тар, кысан җиргә тыгызлап кертеп кую, этәреп кертү. Кием чабуларын билбау, каеш астына кертеп тоттырып кую 2. Нәр. б. ике яктан китереп кысу. Култык астына алу 3. сөйл. Кемне яки нәр. б … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кадау — 1. Очлы үткен нәрсә белән чәнчү 2. Очлы әйберне көч белән батырып, кертеп кую 3. Нәр. б. булавка, энә белән эләктереп, беркетеп кую … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
утырту — 1. Үстерү максаты белән, үсемлекләрнең тамырын, бүлбеләрен, орлыкларын җиргә күмү 2. Утырырга булышу, тәкъдим итү яки мәҗбүр итү. Кая да булса бару, китү өчен урын алуга, урнашуга ярдәм итү машинага утырту и. Кая да булса китү алдыннан урынлашу,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әйләндерү — 1. Нәр. б. үз күчәре тирәсендә хәрәкәткә китерү. Кемне яки нәрсәне төрле яки бору, боргалау 2. Кемне яки нәрсәне бер яктан икенче якка бору, башка якка каратып кую. Нәр. б. астын өскә каратып кую, астын өскә чыгару, түнтәрү 3. Әйбернең сул ягын… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аздыру — 1. (Азу) 2. Тәрбиясезлеккә, шуклыкка юл кую, бозу 3. Җилкетү, иләсләндерү. күч. Кызыктырып котырту 4. Инфекция кертеп яки башка юл белән авыруны, яраны көчәйтү 5. Үстерү, җиткерү сакал аздырып җибәрерсең … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
азындыру — 1. (Азу) 2. Тәрбиясезлеккә, шуклыкка юл кую, бозу 3. Җилкетү, иләсләндерү. күч. Кызыктырып котырту 4. Инфекция кертеп яки башка юл белән авыруны, яраны көчәйтү 5. Үстерү, җиткерү сакал аздырып җибәрерсең … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
батыру — 1. (Бату) 2. Баш киемен күз һәм колакларга төшереп кию 3. Кадау, кадап кертү. Нәр. б. эченә кертеп яки төшереп кую, яшерү 4. күч. Иптәшлеккә, тугрылыкка хыянәт итеп, башка берәүне бәләгә калдыру, һәлак итү, сату. БАТЫРЫП КАРАУ – Текәп, текәлеп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чөй — Берәр нәрсәне ныгыту, томалау яки яру өчен, бер башы очлы юка агач яисә тимер кисәге 2. Күчәр башларындагы тишекләргә тәгәрмәчләр чыкмасын өчен кертеп куела торган үзәк; Чәкүшкә 3. Кием салым элеп кую өчен кая да булса кагып куелган кадак яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
